Thursday, December 26, 2013

Để học CNTT tốt - Chương 2: Làm sao để học giỏi CNTT?

Có nhiều bạn hỏi tôi làm sao để học CNTT giỏi? Có lẽ chỉ một vài câu nói sẽ không thể nào giúp ích cho bạn cũng như làm hài lòng bản thân tôi. Tôi thì không nghĩ mình là một người giỏi CNTT, nhưng tôi biết chắc rằng mình biết cách để trở thành một người học và làm CNTT giỏi. Và tôi sẽ chia sẻ nó ngay sau đây:

1.     Đam mê
Muốn giỏi CNTT,  trước tiên bạn hãy tìm kiếm cho mình sự đam mê. Đam mê có thể đơn giản như bạn muốn tự mình viết ra một trang web tặng bạn gái, hay viết một phần mềm tính toán thu chi trong gia đình cho bố mẹ. Đam mê, đơn giản hơn nữa có thể là bạn thích học cách cài đặt phần mềm, thích tìm hiểu xem chúng chạy như thế nào, thích đọc các tin tức về CNTT, thích khám phá những cái mời từ máy tính của mình... Nếu như bạn chưa có đam mê, cũng không sao, tôi sẽ truyền nó từ tôi sang bạn, còn nhận được bao nhiêu đó là tùy mỗi người.
2.     Coi máy tính như người yêu của mình.
Học CNTT thì phương tiện là máy tính, và tôi chắc chắn rằng với những bạn đã tạo đam mê cho mình trên con đường CNTT thì ắt hẳn cũng có suy nghĩ như tôi. Máy tính bây giờ không đơn giản chỉ là công cụ mà nó còn có tầm ảnh hướng lớn tới bạn. Bạn có thể quên ăn quên ngủ để ngồi bên cái máy tính, có thể lo tới phát ốm khi máy tính bị hỏng mà không rõ nguyên nhân, hay có thể lau tới vài lần một ngày cái máy tính của mình. Những việc đó tóm lại cũng chỉ thể hiện rằng bạn là một người vô cùng yêu quí chiếc máy tính của mình, cá nhân tôi thì tôi yêu nó ngang ngửa với người yêu mình, và đôi lúc người yêu tôi còn phải ghen tị vì tôi dành thời gian của mình cho máy tính nhiều hơn so với cô ấy. ^_^ Ở đây tôi không đưa tới bạn một điều gì mới, mà chỉ đang cố giúp bạn tự đánh giá bản thân mình xem đã yêu máy tính đến các mức độ như tôi nói chưa? Tất nhiên không phải ai mới học CNTT cũng đều như vậy, vẫn phải cần thiết có một quá trình dài. Thế nên, hãy cứ tiếp tục với mong muốn “ Làm sao để học CNTT giỏi”, đọc tiếp những gì tôi nói, dành ra 1-2 tháng để thực hành bạn sẽ tự có câu trả lời cho mình.
3.     Kiến thức không phải tự nhiên mà có
CNTT là một ngành khoa học, trải qua hơn nửa thế kỉ mới phát triển như ngày hôm nay. Tôi xin nhấn mạnh rằng, các kiến thức về CNTT là quá trình nghiên cứu và thử nghiệm suốt hàng chục năm với biết bao công sức và tiền bạc. Ngày nay đa số sinh viên chúng ta vẫn quen với các kiến thức Mỳ ăn liền cộng thêm sự trợ giúp đắc lực của Google nên đa số những câu hỏi sẽ có câu trả lời trong vòng chưa đầy 30s tìm kiếm. Nhưng các bạn phải hiểu rằng, công nghệ càng cao thì những người sử dụng công nghệ sẽ càng thụ động hóa, hay tôi nói thô kệch là “ngu đi”. Công nghệ cao khiến cho ta lười suy nghĩ, lười tiếp thu, lười tìm kiếm và lười cả giao tiếp. Nhớ rằng, những thông tin gì mình tìm được là của người khác, những gì mình suy nghĩ mới là của mình. Vì thế hãy động não suy nghĩ trước khi mở trình duyệt và gõ vào chữ Google ! Đừng để mình phụ thuộc công nghệ cao nếu như bạn không biết cách tạo ra chúng. Thực tế từ tôi, nếu có mạng Internet thì tốc độ học của tôi chậm hơn khá nhiều so với chỉ ngồi máy Offline.
4.     Đọc thật nhiều
Có lẽ đây là cách dễ dàng nhất giúp bạn có được thông tin và đa số các kiến thức CNTT đều được chuyển tải dưới dạng kí tự và hình ảnh. Nhưng vấn đề đặt ra là bạn nên đọc cái gì, đọc ở đâu và đọc như thế nào? Có nhiều người nói quan tâm cái gì thì đọc cái đó, cũng đúng thôi nhưng nếu chỉ đọc một thứ bạn quan tâm và không mở rộng ra cái khác thì tôi nghĩ bạn sẽ không thể có được kiến thức tổng quan nhất. Vậy nên đọc ở đâu? Tôi có thể đưa ra một vài trang mà tôi hay đọc
Đọc thông tin ở những trang này bạn sẽ nhận được gì? Đầu tiên sẽ là những thông tin về công nghệ mới nhất, phần này có lẽ chỉ giành cho những người thích đọc tin. Tiếp theo là các kiến thức, khái niệm về CNTT qua đó giúp bạn hình dung ra được những vấn đề bao quanh CNTT và CNTT có chứa những cái gì. Một phần quan trọng là các thủ thuật hay bài hướng dẫn, có thể là một phần mềm mà bạn chưa hề biết tên hay các thao tác mà bạn không bao giờ dùng tới. Thực sự mà nói, các trang này đối với các bạn mới học CNTT thì nhiều khi nó không mang lại nhiều kiến thức cho lắm, vì đa số các bạn không hiểu gì. Nhưng cái chính ở đây không phải là bạn học được cái gì ở đó mà những trang đó đã kích thích trì tò mò và tưởng tượng của bạn ra sao. Hãy hình dung ra xem, bạn không hề biết Photoshop là gì nhưng bạn thấy có một bài viết nói rằng Photoshop có thể sửa ảnh, có thể biến cáo già thành nai tơ… và bạn cảm thấy thích thú muốn khám phá xem Photoshop là cái gì và dùng nó như thế nào. Còn rất nhiều, rất nhiều thứ khác đang chờ bạn khám phá.
5.     Đọc cẩn thận và có chọn lọc
Như đã nói ở trên, nếu bạn chỉ đọc tin tức thì có thể và nên đọc qua thật nhanh, nằm bắt các ý chính vì thực tế hàng ngày có cả trăm ngàn tin, nếu cứ ngâm nga thì bạn sẽ chẳng còn thời gian mà làm việc khác. Nhưng đối với các bài hướng dẫn, thủ thuật thì hãy đọc nó cho thật kĩ trước khi thực hiện. Điều này không chỉ giúp bạn thực hiện thành công theo hướng dẫn mà nó còn rèn cho bạn thói quen tỉ mỉ, và đôi khi bạn sẽ tìm ra được nhiều thứ mới chỉ thông qua 1 bài hướng dẫn mà thôi. Một thói quen mà tôi muốn gửi tới các bạn đó chính là đọc các bình luận. Nếu tham gia các diễn đàn hay đơn giản như Facebook, bài viết đầu hay Status chính là thông tin chính mà mình cần hoặc mình đọc qua. Nhưng một vấn đề đặt ra là thông tin đó có đúng không? Nếu như bạn chỉ đọc bài viết thì ngay lúc đó bạn không thể đánh giá được vì có thể đó là kiến thức mà bạn không biết hoặc làm theo nó không an toàn. Vậy có một cách đơn giản là đọc các bình luận phía dưới, xem những đánh giá nhận xét của người khác về bài viết trước khi quyết định có làm theo nó hay không. Vd như khi bạn đang tìm một phần mềm để Crack, bạn tìm thấy nó nhưng phía dưới toàn những bình luận kiểu “Mẹ con chó mày lừa tình à, làm gì có được” hay đại loại như “Định phát tán virus à, đm con chó”… thì đừng có dại gì mà tải về. Còn nếu các bình luận kiểu “Thank bạn mình làm được rồi”, “Crack thành công rồi…” thì yên tâm tải về sài nhé ! Tất nhiên bây giờ có một vài thành phần Clone nick vào để tự PR cho bài viết, cho nên cần đọc ít nhất 1-2 trang bình luận rồi hãy quyết định nên làm gì tiếp theo nha.
6.     Vừa học vừa hành
Bây giờ thì anh em không khổ như thời các thầy cô ngày xưa, không phải viết code ra giấy cũng không phải chờ cả tuần để được sờ vào cái máy tính mà thực hành. Vậy tại sao không tận dụng điều đó triệt để nhỉ? Một vài người nói đọc xong giáo trình hãy thực hành, theo tôi như thế là sai hoàn toàn. Tôi không nói tới mấy cuốn giáo trình có 3-5 trang mà là các giáo trình ít cũng vài trăm trang, như thế thì bạn chưa đọc xong chương 4,5,6 thì chương 1,2,3 đã quên sạch cả rồi. Chưa kể có các giáo trình vài ngàn trang, đọc cả năm mới xong, không lẽ chờ cả năm mới thực hành. Chẳng ai làm vậy cả! Nếu hôm nay bạn vừa học xong Photoshop, tại sao không làm ngay bài tập và thực hành thêm vài thao tác nào đó? Đừng có thể tới tận trước hôm đi học mới làm, một là quên và hai là có khi không kịp. Có một kinh nghiệm cho các bạn tự học là, cứ hết 1 chương các bạn lại lên thực hành một lần, còn học trên lớp thì tốt nhất cứ học xong một buổi thì lại thực hành thôi. Nhưng nhiều khi có thực hành bạn cũng không thể nhớ hết được kiến thức. Phải làm sao đây? Nhiều người nói cứ thực hành nhiều rồi sẽ nhớ, nhưng xin thưa đấy là với các bài thực hành xử dụng thao tác còn những bài sử dụng để lập trình thì cứ thực hành nhiều thôi chưa đủ. Hãy dừng lại để suy nghĩ chứ đừng cắm đầu vào gõ mà nhiều khi mình cũng không biết nó đúng hay sai hay nó để làm gì. Còn nếu bạn chỉ muốn rèn luyện gõ phím nhanh thì tôi cũng không có ý kiến gì cả. Bạn cần tránh suy nghĩ “Thực hành cho nó quen tay”, nghĩ như vậy là sai lầm rồi ! Thực hành là cách ta so sánh những gì đã học với thực tế để rút ra kết luận. Nếu thực hành đúng lý thuyết mà kết quả không đúng cũng không sao, tôi nghĩ nó sẽ giúp bạn hình thành câu hỏi “Why” và sau đó sẽ tự tìm câu hỏi “How”.
7.     Tìm kiếm thông tin
Trước tôi có nói bạn không nên phụ thuộc vào Google, tuy nhiên ở phần này tôi sẽ khuyên bạn nên sử dụng nó thường xuyên. Tất nhiên không phải cái gì cũng mang ra hỏi Google mà chỉ những thông tin mà mình không biết, hoặc chưa từng được học. Chứ đừng nên ngày sinh của bác Hồ cũng lên Google hỏi. (thực ra thì tôi cũng éo nhớ J). Tôi nhấn mạnh, tím kiếm thông tin là một việc làm vô cùng quan trọng, gần như là quan trọng nhất ấy. Cứ học đi rồi bạn sẽ thấy, những gì đọc trong giáo trình hay thầy cô dậy sẽ chẳng giúp ích được nhiều cho đời. Vậy thì ta cần gì để đi làm? Xin trả lời là rất nhiều, nhưng có một điều là lấy nó ở đâu? Thôi không nói chuyện đi làm không lại lẫn sang chương 3. Thông tin thì có ở khắp nơi, từ mạng internet, từ thầy cô, từ bạn bè, anh chị em, đồng nghiệp hay có khi là nghe phong thanh từ mấy bà ở chợ. Để làm chủ thông tin thì bạn phải biết nó là gì? Nó đúng hay sai? Nó xuất phát từ đâu, kéo dài bao lâu… Và lúc này Google sẽ giúp ta tìm câu trả lời. Đơn giản là gõ khái niệm “ABC là gì” hay “Cách sử dụng ABC”… sau khi có một list các đường link kết quả, hãy đọc lại mục số 5 để biết mình nên làm gì tiếp theo nhé !
8.     Mày mò chứ đừng tò mò
Nhiều người nghĩ mày mò và tò mò là 2 anh em sinh đôi, nhưng không phải, chúng khác nhau hoàn toàn đấy.Tôi nói đơn giản tác dụng để bạn hiểu, mày mò đưa cho bạn kỹ năng còn tò mò đưa cho bạn thông tin. Có thể bạn sẽ nghĩ thông tin quan trọng hơn, nhưng thực ra không phải. Vd một người mày mò học được cách cài Win còn một người thì tò mò xem HĐH Win 8 nó như thế nào chứ cũng chẳng biết cài Win, như thế lúc đi làm người ta sẽ chọn anh biết cài Win chứ chẳng chọn anh chỉ biết Win 8. Tôi cũng có thể làm một ví dụ, tôi biết rất nhiều thông tin về iPhone, phần mềm chạy trên iPhone, giá máy, các công nghệ sử dụng nhưng bản thân chưa dùng iPhone nhiều, có chăng chỉ là mượn bạn vào Face chứ cũng chưa từng bẻ khóa, mở mạng hay vọc vẹc iPhone cả. Đảm bảo nói thông tin gì về iPhone tôi cũng biết luôn nhưng nếu đi làm sửa điện thoại thì chẳng em thèm nhận cả, may ra làm tư vấn thì còn được. Quay trở lại việc mày mò, có thể là mày mò một phần mềm nào mới, một vài tính năng nâng cao của các phần mềm đã học, cách cài đặt một vài phần mềm khó… từ đó đem lại kỹ năng xử lý tình huống hoặc đơn giản là kỹ năng sử dụng phần mềm. Cứ nói đơn giản như phần mềm diệt virus nào chẳng có nút Scan để quét, nếu bạn dùng được phần mềm A thì phần mềm B cũng sẽ dùng tương tự.
9.     Đọc kĩ mọi thông báo
Cái này cực kì quan trọng, vì ta làm việc CNTT là làm việc với các phần mềm, có thể nói là dùng phần mềm để viết phần mềm, chứ bảo là có cái máy ấy mày tự viết ra HĐH cho nó đi, thế mới là học CNTT, như vậy không phải. Vậy để sử dụng phần mềm thì ta phải đọc được thông báo của nó. Cũng không quá khó để hiểu vì thông báo cũng là tiếng Anh và bây giờ thì có cả trăm loại từ điển sẵn sàng chờ anh em dùng. Nhưng vấn đề cần nhấn mạnh ở đây là cần phải đọc thông báo, nhiều người không có thói quen này, cứ thấy thông báo hiện ra thì không chịu đọc, không chịu dịch, cứ theo thói quen bấm Ok, Yes hoặc Canel. Nhẹ thì không biết lỗi để khắc phục, nặng thì đi toi cả máy. Một tác dụng cực kì to lớn của việc đọc thông báo đó là nó giúp bạn đỡ tốn thời gian hơn. Nếu bạn hiều thông báo bạn sẽ biết phải làm gì, còn không hiểu thì có lẽ bạn sẽ phải nhờ người đến mà sửa máy hộ.
10.             Đọc sách theo chuẩn
Để tìm một quyển sách IT theo chuẩn cũng không quá khó nhưng đa số đó là sách tiếng Anh. Có lẽ đây là một trở ngại lớn với hầu hết anh em. Nhưng không sao, trong các phần tới tôi sẽ hướng dẫn anh em làm sao để vượt qua cửa ải này. Nói tới việc đọc theo chuẩn, thì chuẩn ở đây tức là chuẩn của kiến thức mình học và được áp dụng trong thực tiễn, chứ nó không mơ hồ, áp đặt chủ quan hay sử dụng những thứ không bao giờ dùng tới hoặc là từ thời Napoleon cởi chuồng. Nói tóm lại sách thì nhiều nhưng quan trọng có thời gian mà đọc hay không thôi. Sau này tôi sẽ giới thiệu các cuốn sách nên đọc theo giáo trình của trường mình để anh em vừa học vừa tham khảo.
11.            Tham gia các diễn đàn CNTT
Việc này nên làm vì khi tham gia mình không chỉ được hỏi mà còn được trả lời. Việc chia sẻ kiến thức là cách thu lại kiến thức nhanh nhất. Bản thân tôi trước đây rất ít khi chia sẻ kiến thức cho người khác, còn khi viết tài liệu này thì coi như tôi đã thay đổi mình. Tất nhiên hãy hỏi và trả lời một cách thông minh và nhạy bén, đừng để bị ném gạch đá J. Sau đây là một vài diễn đàn mà tôi muốn giới thiệu cho các bạn:
-         Diễn đàn IT nói chung
-         Diễn đàn về lập trình
-         Diễn đàn về phần mềm
-         Diễn đàn về đồ họa, thiết kế
-         Diễn đàn phần cứng, mobile
Như vậy cũng là khá nhiều đó, nói chung tôi khuyên bạn nên tham gia chủ đạo tại một diễn đàn, còn những cái khác có lẽ lên tham khảo thông tin thêm và lấy chỗ để đặt câu hỏi thôi, chứ tham gia hết thì chẳng có thời gian mà hấp thụ đâu.
12.             Học từ đầu
Bạn học bất cứ cái gì thì cũng nên bắt đầu từ những cái cơ bản nhất, hay nói đơn giản là học từ đầu. Học từ đầu sẽ giúp bạn nắm bắt thông tin một cách từ từ, tiếp cận từ gốc đến ngọn, hiểu rõ được nguồn gốc xâu xa của vấn đề. Tôi cũng như bạn, thấy cái gì hay là muốn học hay lập tức, chưa cần biết nó là cái gì và nó khó như thế nào. Nhưng nó mới thực sự là tệ hại, khi bạn tìm hiểu ngang chừng là bạn đã bỏ qua những điều cơ bản nhất, những kiến thức mà lẽ ra bạn cần nắm vững trước khi thực hiện công việc đó. Mất gốc đồng nghĩa với kết quả mang lại không cao, hay nhiều khi bạn có thể làm thế này mà không thể làm như thế kia. Tôi lấy VD như học môn Đồ họa, bạn có thể đã dùng Photoshop nhiều rồi, hoặc thành thạo một số tính năng, nhưng cuốn giáo trình đó là cơ bản, nó giúp bạn hiểu các kiểu file ảnh, thế nào là lớp, thế nào là blend… mà nếu không đọc thì kiến thức của bạn mãi là chắp vá. Với tôi Học từ đầu chính là cái quan trọng nhất mà tôi muốn chia sẻ, và nó cũng sẽ chỉ dành cho những bạn chăm chỉ đọc tới cuối cùng này.
Như vậy tôi đã chia sẻ cho bạn cơ bản những điều cần làm để học giỏi CNTT. Thực sự nếu nhìn qua thì sẽ chẳng thấy gì, nhưng cứ tin tôi đi, hãy thử nghiệm nó trong vài tuần hoặc 1-2 tháng bạn sẽ thấy được kết quả rõ rệt !

No comments:

Post a Comment